ABŞ Azərbaycanla bağlı filmi niyə hər yerdən sildi?
Tarix: 20-07-2024, 08:47 | Çap et
“I əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları" filminin məşhurlaşdığını görən ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy 15 iyun 1965-ci ildə “Mosfilm” kinostudiyasına məktub yazırlar ki, biz filmin davamını çəkmək istəyirik. Yeni filmin ssenarisi “Şurik dağlarda” adlanırdı və 2 hissədən ibarət idi. Birinci hissə “Qafqaz əsiri”, ikinci hissə isə “Qar adam və başqaları” idi. Sonradan filmin adı “Qafqaz əsiri və ya Şurikin yeni macəraları” seçilir.
Film Sovetlər Birliyində o qədər populyarlıq qazanır ki, rejissor və ssenari müəlliflərindən biri olan Leonid Qayday və digər ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy hər yerdə alqışla qarşılanır. Ölkə informasiya torunun içərisində olduğu üçün heç kim şübhələnmir ki, bu filmin ssenarisi, obrazları, rejissor işi plagiat və oğurluqdur.
Filmin orijinalı 1930-cu ildə “Oskar” kino mükafatına layiq görülən “Fırıldaqçının mahnısı” (The Rogue Song) idi. Rejissor Lionel Barrimor tərəfindən çəkilmiş Amerika romantik musiqili filmini olduğu kimi oğurlayan rejissor və ssenaristlər fakt üzə çıxandan sonra heç üzr də istəmədilər.
Qeyd edim ki, rejissorun qısametrajlı “Köpək Barbos və qeyri-adi qaçış” filmi də amerikanların səssiz “Şanlı it” (The Lucky Dog) filminin süjeti üzərində qurulub.
Amerikada çəkilən filmin tamamı yoxdur. O, çox tez alışan nitroselüloz olan 35 mm-lik plyonkaya çəkilib. Lakin bu filmin surətlərinin niyə yox olması sualına cavab vermir. Niyə birdən-birə Amerika qərar verdi ki, film tamamilə yox edilsin?
Yalnız 1981-ci ildə Kembricdə filmin son versiyasına daxil edilməyən kəsilmiş fraqment aşkar edildi. 90-cı illərdə Mendə daha bir neçə səhnə aşkar edildi. Filmin üç dəqiqəlik treyleri də bərpa olunub.
Lavrensi Tibbett, Katerina Dal Oven, Nensi Oneill, Ullriç Haupt və digərlərinin rol aldığı film 1910-cü il Çar Rusiyası dövründə Qafqazda baş verən hadisəni göstərir. Ssenari müəllifləri Robert Bodanzki, Con Kolton olan filmin süjeti belə idi:
“Rusiya, 1910. Quldur Yeqor kiçik dağ otelində Vera ilə tanış olur. Onlar bir-birinə aşiq olurlar, lakin tezliklə Yeqor onun qardaşı Sergeyi öldürür. Qız da Yeqoru hakimiyyətə təhvil verə bilir və o, amansızcasına şallaqlanır. Nəhayət, onlar hələ də bir-birini sevdiklərini başa düşürlər”.
“Adi bir məhəbbət hekayəsi olan film niyə birdən-birə silinsin və bütün lentləri məhv edilsin” sualı uzun zamandır verilir və buna hərə bir izah verir. Lakin əsl səbəb başqa idi.
Sovetlərin çəkdiyi film Şimali Qafqazda baş verir, amerikanların çəkdiyi film isə Azərbaycanda. Fikir verin obrazların adlarına: Osman, Əli bəy, Mirzə, Həsən və digərləri.
Film Azərbaycan adət-ənələrini tam göstərir. Baş rolun ifaçılarının geyimləri də azərbaycanlılara məxsus geyim idi. Filmdə baş verən dialoqlar və bəzi səhnələr bizim xalqa məxsus obrazlara aid idi.
Bir haşiyə çıxım ki, Sovetlərin çəkdiyi filmdə yoldaş Saxov roluna Faiq Mustafayev namizəd olur. SSRİ xalq artisti olub, azərbaycanlıdır. Opera və Balet Teatrının bariton səsli solisti kimi Azərbaycanda əksər operalarda əsas ariyaların ifaçısı olub. Lakin Moskva rejissora azərbaycanlı obrazını filmdə verməyi qadağan edir, həm də ssenaristlər azərbaycanlı obrazına yer versəydilər, filmin oğurluğu üzə çıxardı. Ona görə də Vladimir Etuş seçilir.
Amerika 1915-ci il Osmanlı Türkiyəsində baş verən hadisələrdən sonra türklər və müsəlmanlara aid obrazların müsbət formada təqdim edilməsinə qadağa qoyur. Onlar düşünürlər ki, əllərinə osmanlılardan qisas almaq, türkləri mənfi və qəddar obrazda təqdim etmək üçün şans düşüb. Bu film isə türklərin müsbət və qonaqpərvər, şən və zərərsiz olduğunu göstərdiyi üçün qərar verilir ki, onun bütün lentləri yandırılsın və yox edilsin.
Buna görə də biz bu filmin orjinalına tam baxa bilmək imkanlarından mərhum olmuşuq.
Zaur Əliyev
axar.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Putin Əsədi Suriyanın yeni hakimiyyətinə sata bilər - Sensasion iddia
Bu gün, 19:23 |
|
|
|
| • Azər Qasımlı barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib - Bu MADDƏ İLƏ....
Bu gün, 19:19 |
|
|
|
| • Ermənilərlə işləmək asan məsələ deyil... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • "Rusiyanın hərbi bazasının yerləşdiyi Ermənistanda Putinin həbsi ilə bağlı qərar icra oluna bilməz"
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 2 min manat sərmayə ilə yeni lizinq şirkəti yaradılıb
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • General və polkovniklərin müsadirə olunan əmlakları - SİYAHI
Bu gün, 18:47 |
|
|
|
| • Təbrizdə türkcə “Qarı nənə” uşaq tamaşası nümayiş olundu - BUNA DA ŞÜKÜR...
Bu gün, 18:06 |
|
|
|
| • Repetitorluq qadağan olunarsa... - “Ali məktəblər boş qalacaq”
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Ermənistanın Suriya siyasətində durğunluq dövrü olacaq - İrəvan üçün böyük itki
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • "İnsan hüquqlarının pozulduğu Qərb ölkələri Azərbaycandakı məhkəmə qərarlarına müdaxilə edirlər" - deputat
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Kreml Suriyadakı hərbi bazalarını qorumaq üçün tərəfdaş axtarır
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Suriyanın müvəqqəti hökumətinin rəhbəri vəzifəsinə Məhəmməd əl Bəşiri seçiləcək - "Al Jazeera'
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Mirqiyas Kazımov məhkəməyə ÜZ TUTDU
Bu gün, 17:39 |
|
|
|
| • Almaniya suriyalıların sığınacaq müraciətlərinə baxılmasını dayandırdı
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • “Vialon”un rəhbəri deyir ki, dilinizi boğazınızdan çıxararam... - ÖZBAŞINALIQ!
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • Paşinyanın dediyi absurddur, Parisdə Trampla... - Voskanyan
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • “Azercell Telekom”da kommersiya üzrə yeni baş direktor təyin edilib - buna qədər isə...
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
| • Suriyanın bərpası neçəyə başa gələcək?
Bu gün, 17:16 |
|
|
|
| • Aynur Dadaşova ərinin xəyanətindən DANIŞDI - "Hər şeyə qulaq asdım"
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
| • Ukrayna və ABŞ Müdafiə nazirləri cəbhədə mövcud vəziyyəti müzakirə edib
Bu gün, 17:04 |
|
|
|
| • “Suriya Türkiyəyönlü silahlı dövlətə çevriləcək”
Bu gün, 16:55 |
|
|
|
| • "Ermənistan-Azərbaycan arasında davamlı sülh olmadan Qərbi Azərbaycana dinc qayıdış mümkün deyil"
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
| • BDU-nun 6 tələbəsi qalib oldu
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
| • Sabahdan bələdiyyə seçkilərinə namizədlərin sənədlərinin qəbulu başlayır - DİQQƏT!
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • "Onlara demək istəyirəm ki... sizin gördüyünüz kimi deyil"
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • Salyanda "Dollar Rüstəm"in evinə hücum - "Porsche"də 50 min dollar var...
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • Mənbic şəhərində Azərbaycan bayrağı, Qarabağ yazısı görünüb - FOTO
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • İndiyə qədər 1531 nəfərin bələdiyyə üzvlüyünə namizədliyi irəli sürülüb
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
| • 10 yaşlı uşağın qarın boşluğuna qapı dəstəyi məktəbdə BATIB – Hadisənin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
| • "20 Yanvar" yeraltı keçidindəki obyektlərin taleyi necə olacaq? - "Heç bir sənəd mövcud deyil..."
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Əməkdar artist kliniki ölüm keçiribmiş - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:16 |
|
|
|
| • İki dairədə yeni seçki məntəqələri yaradılıb
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • "Pul verməmək üçün hər şey edirlər" - Hüquqşünasdan "Meqa Sığorta" ilə bağlı şikayət
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • Ərdoğanın “bir Putin, bir mən” sözlərinin açması: Ankaradan Moskvaya kritik təklif – Dörd bölgə…
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Nazirlik qanunsuz çalışan plastik cərrahlara sertifiaktların verilməsində əməkdaşlarının adlarının çəkilməsinə münasibət bildirib
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • ABŞ-nin NATO-dan çıxması onun azalan nüfuzuna daha böyük zərbə vura bilər -ŞƏRH
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
| • Əsəddən sonrakı Suriya: - “Yeni və daha mürəkkəb dövr başlayır”
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
| • Trampın xüsusi nümayəndəsi HƏMAS-ı girovları azad etməyə çağırıb
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Hikmət Hacıyev İsrail Prezidenti ilə görüşüb
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Ömrülük məhbusun anasından rəsmi qurumlara MÜRACİƏT - “Oğlumu türmədə ölümə təhrik edirlər”
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Gürcüstan Aİ-yə inteqrasiyası dayandırılmayıb - Kobaxidze
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • Səhiyyə sisemində TENDER YEYİNTİSİ... - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 15:14 |
|
|
|
| • Yeni ili bölgələrdəki hotellərdə qarşılamaq neçəyə başa gəlir? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Putin Əsədlə nə vaxt görüşəcək? - Peskovdan açıqlama
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • Məşhur plastik cərrahların sertifikatları ləğv olunur... - Ağır cəza gözlənilir
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
| • Suriyanın müvəqqəti rəhbəri o oldu - BƏLLİ OLDU
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində yeni kitabın təqdimatı keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • Suriyada qadınların hicab taxmağa məcbur edilməsi qadağan olunub - "Al-Watan"
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • Ombudsman Aparatında vətəndaş cəmiyyəti institutları üçün maarifləndirmə tədbiri keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:39 |
|
|
|
| • Ağ Evin erməni planı: Səbəb Azərbaycan deyil - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
|
