Hərbi bazalar strateji ittifaqın təminatçısıdır - NƏ ETMƏLİ?
Tarix: 5-03-2024, 11:40 | Çap et
İkinci Dünya müharibəsindən sonrakı dövrdə ABŞ-la keçmiş SSRİ arasında gərginlik artdıqca Amerika müxtəlif ölkələrdə hərbi bazalar yaratmağa başladı. “Soyuq müharibə” dövründə bu hərbi bazaların sayı artdı. SSRİ də bir neçə ölkədə hərbi bazasını formalaşdırdı, ancaq Moskva hərbi bazaların sayına görə Vaşinqtondan xeyli geri qalırdı. SSRİ-nin 1991-ci ildə dağılmasıyla “soyuq müharibə” bitdi, Amerika qələbəsini elan etdi və birqütblü danyaya keçid baş verdi. Ancaq illər keçdikcə vəziyyət dəyişməyə başladı. Rusiya, Çin, Türkiyə, Braziliya və digər bir qrup ölkə ABŞ-ın hegemonluğunu qəbul etmir, çoxqütblü dünyanın formalaşması prosesində rol almağa başladılar.
ABŞ artıq hər yerə çatdıra bilmir, regional münaqişələr onu taqətdən salır. Bundan istifadə edən bir qrup dövlət regional siyasətlərini gücləndiriblər. Bu özünü həmin dövlətlərin müxtəlif dövlətlərdə yaratdıqları hərbi bazalarda da göstərir. ABŞ dünyada hərbi bazaların sayına görə ilk sırada qərar tutsa da, Vaşinqtonun müxtəlif qitələrdə ciddi rəqibləri peyda olub. Rusiya, Çin və Türkiyə müxtəlif dövlətlərdə və bölgələrdə, o cümlədən Yaxın Şərq və Afrikada hərbi bazalarının sayını artırmağa başlayıblar. Misal üçün Rusiya Ukraynada işğalçı müharibəsini davam etdirərkən, uzaq Sudanda hərbi dəniz qüvvələri üçün bazanın yaradılması prosesini sürətləndirib. Kremlin Sudan hökuməti ilə sazişi var. Rusiya və Çin hərbi güclərini artırmaqla yanaşı bundan sonra da harda mümkündürsə hərbi bazalarının sayını artırmağa çalışacaqlar.
Hərbi bazalar adətən dənizlərə və okeanlara çıxış və maliyyə ehtiyacı olan dövlətlərdə yaradılır. Bu sıraya Somali, Cibuti, Suriya kimi dövlətləri aid etmək olar. Ancaq təhlükəsizlik baxımından öz ərazisini üçüncü dövlətin hərbi bazası üçün açan varlı dövlətlər də var. Misal üçün varlı Cənubi Koreya özünü kasıb Şimali Koreyadan qorumaq üçün ABŞ-ın hərbi bazalarına ehtiyacı var. Qətər də varlı dövlətdir, ancaq Doha təhlükəsizliyini gücləndirmək və özünü qonşu ölkələrin birinin hücumundan qorunmaq üçün ABŞ və Türkiyənin hərbi bazalarının yerləşməsinə şərait yaradıb.
Türkiyə Azərbaycanın strateji müttəfiqidir, hərbi əməkdaşlıq üst səviyyədədir, birgə hərbi təlimlərin sayı ilbəil artır, iki dövlət arasında birgə hərbi texnikanın istehsalı prosesinə başlanılıb. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin “Azərbaycan ordusu Türkiyə ordusunun kiçik modelinə çevrilməlidir” tezisi sürətlə həyata keçirilir. Rusiya Ermənistandan hərbi bazasını çıxarmayacaq. Fransa da hərbi nöqteyi-nəzərdən Ermənistanda yerləşməyə çalışır. İranın da Azərbaycan siyasəti dəyişməz qalır. Bütün bu amillər Türkiyənin Azərbaycanda hərbi varlığının daha üst səviyyəyə qaldırmasını diqtə edir.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
dia-az.media
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi mütləq açılacaq, AMMA... NECƏ VƏ NƏ VAXT?
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Suyun qiyməti bahalaşacaq? - BELƏ HARA GEDİRİK?..
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Trampın qələbəsi ermənilərin işinə YARAMIR
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • Yeni icra başçısı Salyanın yollarının təmirini bu şirkətə həvalə etdi - 766 minlik müqavilə
Bu gün, 13:25 |
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: Beyləqanda məktəbli bıçaqlanıb, 7-ci sinif şagirdi saxlanılıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:23 |
|
|
|
| • Tarixin sonu və idarə olunan xaos: - demokratiyanı necə dağıtmaq olar?
Bu gün, 13:21 |
|
|
|
| • “Bank of Baku”nun saxtakarlığı niyə araşdırlmır? - “Azər Aqro” və “Azər Kuban” şirkətlərinin rəhbər şəxslərindən ETİRAZ
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
| • İnterpolun axtardığı fransız Azərbaycanda TUTULDU
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı BP-də yüksək vəzifəyə təyin olundu - FOTO
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • Misir Mərdanovla Şahlar Əsgərov arasında "buzlar əriyib" - FOTO
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Şimşək çaxacağı ehtimalı var - Belə deyirlər...
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Köçəryan anonsunu verdi - “Bu, Ermənistanın sonu olacaq”
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • "Sənə pul lazım deyil? Pulunu ödəyirəm də..." - ABB müştərilərini boğaza yığıb...
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Ziyafət Əsgərovun vəzifəsi ona həvalə edildi
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Azərbaycan təbii qazı Rusiyadan 185 dollara alıb, Türkiyəyə 310 dollara satıb - SİYAHI
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • General oğlunun 5 ildir DOST-a icarəyə verdiyi bina ətrafında QALMAQAL - Dünənə qədər İSTİSMARI QADAĞAN İDİ...
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Rus əsgərləri gizli şəkildə Ukrayna ordusuna kömək edir – İDDİA
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • Vəkilə qarşı quldurluqda təqsirləndirilən şəxsə hökm oxunub - FOTO
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Dilarə Kazımovadan şəxsi həyatı ilə bağlı ETİRAF
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • BRİCS Bakıya nə verə bilər? - AKTUAL
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Azərbaycan Ordusunda İntellektual qabiliyyətli bölmələr yaradılıb
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Xankəndi şəhərində qaldırılan üçrəngli bayrağımız əbədi dalğalanacaq - MƏQALƏ
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • "Azərbaycan kinosunu dövlət dəstəyi ilə sağaltmaq mümkündür" - Əməkdar artist
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • Generala ağır itki üz verdi - FOTO
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Külli miqdarda rüşvət almaqda təqsirləndirilən vəzifəli şəxslərə hökm oxunub - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • Bakıda olduğu deyilirdi… – İran həmlə etdi, İsrail şok yaşadı
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • Şuşanın xarici su təchizatı və kanalizasiya sistemi yenidən qurulacaq - 33,2 milyon manat ayrıldı
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • “Canını qoyursan, “sağ ol” demir, amma fonoqram oxuyanlara…”
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Naxçıvanda keçmişimizə münsaibətdə də YENİ NƏSƏ YOXDUR... - AXI NİYƏ?
Bu gün, 11:23 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı İKİLİ STANDART - MƏQALƏ
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • “Express Bank”ın mənfəəti azalıb, xərcləri artıb - DETALLAR
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • BANM COP29 çərçivəsində keçirilən ideathon yarışının qalibi oldu!
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • `AAAF Park` sakinlərə bir də BELƏ ÇİLƏ YAŞADIR... - şirkətin borcu var deyə...
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • İrəvanın havadarları bölgəyə yeni eskalasiya dalğası gətirməyə çalışırlar - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • Ermənistan TƏXRİBATA HAZIRLAŞIR - Təhlükəli SSENARİ məlum oldu!
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı iki hüquqi şəxsə sığorta agenti lisenziyaları verib
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • Kiçik görünən böyük səhvlərimiz - REPLİKA
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Qonşularımız yol ayrıcında: ölkə qaynayır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Fəhlə işlədiyi şirkətdən 130 minlik oğurluq etdi: - Müdirin kreslosunu da satıb...
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
| • Aqil Abbasa futboldan danışmağı TÖVBƏ ELƏTDİRİRLƏR... - "O futbol deyildi..."
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • Gədəbəydə vəzifəli şəxs qız qaçırıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • "İranın hərbi obyektlərini vuracağıq" - Netanyahu
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • Azərbaycan əhalisi üçün təhlükə: Ermənilər elə silah alır ki... - “Alpha Defence”
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • Barəsində cinayət işi açılan azərbaycanlı döyüşə getmək istəyir - Ukraynaya qarşı...
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Bu təşkilatdan Azərbaycana BÖHTAN - Elə bir şey etdilər ki...
Bu gün, 10:06 |
|
|
|
| • Deputatla deputatın dostluğu NİYƏ ALINMIR? - ÖZLƏRİ AÇIQLAYIR...
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə görə aralarında yaranmış fikir ayrılığını da çox tez unutdular - ÇÜNKİ...
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • Sabiq icra başçısı və digər vəzifəli şəxslər yenidən məhkəmə qarşısına çıxarılır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Fransa və Əlcəzairin bir sıra ərazisindən Azərbaycana heyvan məhsullarının gətirilməsinə məhdudiyyət qoyulub
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • Zəfər Qurbanovun gətirdiyi sistem... NARAZILIQ YARADIR...
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
|
