Hərbi bazalar strateji ittifaqın təminatçısıdır - NƏ ETMƏLİ?
Tarix: 5-03-2024, 11:40 | Çap et
İkinci Dünya müharibəsindən sonrakı dövrdə ABŞ-la keçmiş SSRİ arasında gərginlik artdıqca Amerika müxtəlif ölkələrdə hərbi bazalar yaratmağa başladı. “Soyuq müharibə” dövründə bu hərbi bazaların sayı artdı. SSRİ də bir neçə ölkədə hərbi bazasını formalaşdırdı, ancaq Moskva hərbi bazaların sayına görə Vaşinqtondan xeyli geri qalırdı. SSRİ-nin 1991-ci ildə dağılmasıyla “soyuq müharibə” bitdi, Amerika qələbəsini elan etdi və birqütblü danyaya keçid baş verdi. Ancaq illər keçdikcə vəziyyət dəyişməyə başladı. Rusiya, Çin, Türkiyə, Braziliya və digər bir qrup ölkə ABŞ-ın hegemonluğunu qəbul etmir, çoxqütblü dünyanın formalaşması prosesində rol almağa başladılar.
ABŞ artıq hər yerə çatdıra bilmir, regional münaqişələr onu taqətdən salır. Bundan istifadə edən bir qrup dövlət regional siyasətlərini gücləndiriblər. Bu özünü həmin dövlətlərin müxtəlif dövlətlərdə yaratdıqları hərbi bazalarda da göstərir. ABŞ dünyada hərbi bazaların sayına görə ilk sırada qərar tutsa da, Vaşinqtonun müxtəlif qitələrdə ciddi rəqibləri peyda olub. Rusiya, Çin və Türkiyə müxtəlif dövlətlərdə və bölgələrdə, o cümlədən Yaxın Şərq və Afrikada hərbi bazalarının sayını artırmağa başlayıblar. Misal üçün Rusiya Ukraynada işğalçı müharibəsini davam etdirərkən, uzaq Sudanda hərbi dəniz qüvvələri üçün bazanın yaradılması prosesini sürətləndirib. Kremlin Sudan hökuməti ilə sazişi var. Rusiya və Çin hərbi güclərini artırmaqla yanaşı bundan sonra da harda mümkündürsə hərbi bazalarının sayını artırmağa çalışacaqlar.
Hərbi bazalar adətən dənizlərə və okeanlara çıxış və maliyyə ehtiyacı olan dövlətlərdə yaradılır. Bu sıraya Somali, Cibuti, Suriya kimi dövlətləri aid etmək olar. Ancaq təhlükəsizlik baxımından öz ərazisini üçüncü dövlətin hərbi bazası üçün açan varlı dövlətlər də var. Misal üçün varlı Cənubi Koreya özünü kasıb Şimali Koreyadan qorumaq üçün ABŞ-ın hərbi bazalarına ehtiyacı var. Qətər də varlı dövlətdir, ancaq Doha təhlükəsizliyini gücləndirmək və özünü qonşu ölkələrin birinin hücumundan qorunmaq üçün ABŞ və Türkiyənin hərbi bazalarının yerləşməsinə şərait yaradıb.
Türkiyə Azərbaycanın strateji müttəfiqidir, hərbi əməkdaşlıq üst səviyyədədir, birgə hərbi təlimlərin sayı ilbəil artır, iki dövlət arasında birgə hərbi texnikanın istehsalı prosesinə başlanılıb. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin “Azərbaycan ordusu Türkiyə ordusunun kiçik modelinə çevrilməlidir” tezisi sürətlə həyata keçirilir. Rusiya Ermənistandan hərbi bazasını çıxarmayacaq. Fransa da hərbi nöqteyi-nəzərdən Ermənistanda yerləşməyə çalışır. İranın da Azərbaycan siyasəti dəyişməz qalır. Bütün bu amillər Türkiyənin Azərbaycanda hərbi varlığının daha üst səviyyəyə qaldırmasını diqtə edir.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
dia-az.info
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Kolonna ermənilərə görə sevincini gizlədə bilmədi
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • “Azər Türk Bank” ASC səhmdarlarının Ümumi Yığıncağının tarixi dəyişdirildi
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • “Kişi tezdən işə getsin, evdə olanda adam əsəbiləşir” - VİDEO
Bu gün, 16:56 |
|
|
|
| • Kürdəmirdə vəzifəli şəxs faciəli şəkildə ÖLDÜ - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:54 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı ərindən boşanan müğənni çılpaq görüntüləndi - FOTO
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
| • “Ermənistan sülh yox, yeni əməliyyatlara köklənib” - deputat
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • Şahin İsmayılov Beyləqandan niyə qovulmuşdu? - İLGİNC İDDİALAR...
Bu gün, 16:16 |
|
|
|
| • “Cəmiyyətə gül atıblar, gülüş atıblar, balta yox!” - Fazil Mustafa
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
| • "Bir dəfə mənim dostlarım yenilik etsin, mən oğurlayım" - ATMACA
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Ermənistana münasibətdə İranla Qərbin sinxron siyasəti - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • "Açılışa baxmaq fikrində deyildim..." - AMMA...
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Azərbaycanda qəbiristanlıqdakı mənzərə görənləri heyrətə gətirdi - ŞOK İDDİA
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
| • Ermənistanın “E”si də qalmayacaq, əgər... - Kritik payız
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Zərdüşt Əlizadə Sərdar Cəlaloğlunu ittiham etdi: - "Heç kim onun sədaqətinə inanmır"
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Azərbaycan Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinə şikayət hazırlayır
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • “Yelo Bank”ın depozitləri azalıb – Şirkətlər 550 milyon manatı geri çəkib
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • "Hələ seçkiqabağı təşviqat başlamayıb..." - MSK sədri UYARDI
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • “Azercell” yenə də öz ampluasındadır... - "Borc yazırlar..."
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • "Təhükəsizliklə bağlı Parisin sadə qaydaları təmin etməməsi heç bir məntiqə uyğun deyil" - deputat
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
| • “Səba” mənfəətdən zərərə keçdi - HESABAT
Bu gün, 14:49 |
|
|
|
| • Ukraynaya qarşı döyüşən azərbaycanlı əsir düşüb - VİDEO
Bu gün, 14:32 |
|
|
|
| • İndi də “Yarım gilə”mizi oğurladılar… - AÇIQLAMA
Bu gün, 14:27 |
|
|
|
| • Azərbaycanla Ermənistan arasında yeni müharibə: - Blef, yoxsa reallıq?
Bu gün, 14:19 |
|
|
|
| • "Allah haqqı düzəlmir..." - GİLEY
Bu gün, 14:18 |
|
|
|
| • Bizdə TURİZM NİYƏ YOXDUR... - REPLİKA
Bu gün, 14:10 |
|
|
|
| • Yaşa görə pensiya verməmək missiyası davam edir - Pensiya yaşı artdıqca, pensiyaçı sayı azalır...
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • “Ermənilər noyabrda Bakıya gəlməsələr, “öz ayaqlarına güllə atmış” olacaqlar” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Bu şirkət dərman satışı ilə bağlı 2 milyonluq - MÜQAVİLƏ BAĞLADI
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • Tofiq Yaqublunun məhkəməsində ittiham aktı elan olunub
Bu gün, 13:53 |
|
|
|
| • Ərdoğan bu tarixdə Əsədlə görüşəcək - Görüşün sürprüz məkanı...
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • III Qarabağ savaşı başlayır? - "Bu cür silahlanmaya dözə bilmərik"
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Qafqaz üçün məkrli plan... - “Qərb Rusiyanın yerini tutmaq istəyir”
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Onların dəqiqəsi qızıl imiş... - SORĞU
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • İranda "dil problemi" aradan qalxır? - AKTUAL
Bu gün, 12:41 |
|
|
|
| • "Deyirdilər təhsili yoxdur, bu necə aktrisa olub, balerina necə klinika aça bilər, amma…?” - Leyla Şıxlinskaya
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Saxta məhsul satmaları bir yana... - İSTEHLAKÇI HÜQUQU HARDA QALDI?
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Paytaxt ərazisində ahıl vətəndaşlara qarşı dələduzluğa cəlb edilən daha bir şəxs saxlanılıb - VİDEO
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Abşeron rayonunda şəhid ailələri və vətəndaşlarla görüşlər keçirilib - FOTO
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Rusiya şirkətinin erməni rəhbəri saxlanıldı
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Arabir güclənən şimal-qərb küləyi əsəcək - Belə deyirlər...
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Rusiya izi araşdırılır: - Fransadakı təxribatın arxasında aşpaz Kiril dayanır?
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • İrəvana ikiqat cavab verilməlidir ki, sülhdən başqa sözü olmasın - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • Ağcabədidə son 1 ay ərzində narkotiklərlə əlaqəli 20 nəfər saxlanılıb
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
| • "Bütün toylarda bu səslənəcək" - VİDEO
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Ermənistan-Azərbaycan genişmiqyaslı müharibəsi gözlənilmir - “Fitch Ratings”
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Əməkhaqları bu vaxt artırılacaq: İlk kateqoriya müəyyənləşib - Şərtlər açıqlandı
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • Ağadadaş Ağayevin son durumu açıqlandı: - “Əgər səhhəti əl versə...”
Bu gün, 11:20 |
|
|
|
| • Türkiyədə fahişəliyə məcbur edilən azərbaycanlı qadınlar TUTULDU
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • Tramp prezident seçilərsə… - ARAŞDIRMA
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Nexus ASEAN-nı gücləndirəcək - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
|
