“Biri öz bədənini reklam edir, digəri var-dövlətini” – Mənəvi aşınma pik həddə çatıb
Tarix: 1-08-2024, 15:41 | Çap et
 Sosial şəbəkələrin monitorinqi göstərir ki, cəmiyyətdə neqativ hallar daha çox təbliğ edilir, mənəvi deqredasiya elementləri maksimum səviyyədə qabardılır. Elə bil Azərbaycan 30 ildən sonra torpaqlarını geri qaytaran ölkə deyil. Sanki rəşadətli Azərbaycan Ordusunun qələbələri, ölkə diplomatiyasının uğurları, perspektivdə dövlətimizin regionda və dünyada yeri, ölkədaxili pozitiv xəttlər unudulmağa məcbur edilir. Artan tendensiya gələcəkdə ciddi problemlər yarada bilər.
Mövzu ilə bağlı KONKRET.az-ın suallarını cavablayan sosioloq Elçin Bayramlı bildirib ki, cəmiyyətdə mənəvi deqredasiyanın getməsi göz qabağındadır:
“Bu tendensiyanın səbəbləri çox dərindədir, fundamentaldır. Tendensiya cəmiyyətimizin son 30 ildə ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi cəhətdən dəyişməsilə ortaya çıxdı. Yəni sosializm dövründə yaşamış cəmiyyət mənəvi dəyərlər üzərində bərqərar olmuşdu. İnsanlar üçün maddiyat o qədər də əhəmiyyət kəsb etmirdi. İnsanlar arasında münasibətlər, ailələr və digər məsələlər də mənəvi dəyərlər üzərində qurulurdu. Kapitalizmə keçiddə insanlar yaşam uğrunda mübarizəyə düçar oldular. Artıq öz ehtiyaclarını təmin etmək, yaşamaq üçün hər cür qeyri-mənəvi, qeyri-əxlaqi işləri görməyə məcburdurlar. Daha bic olanlar, insanları daha çox aldadanlar maddi baxımdan uğur qazanıb irəli gedirlər. Cəmiyyət də baxır ki, yaşamaq üçün “yeni dəyərlərə” sahiblənmək lazımdır. Nəticədə də mühitə adaptasiya olmağa çalışırlar. 20-30 il bu mənfi tendensiyaya müqavimət göstərənlər oldu. Lakin onlar da mənəvi dəyərlərlə bu quruluşda irəli getməyin mümkün olmadığını gördülər və daha yaxşı yaşamaq üçün dəyişməyə başladılar. Dəyişmək də bütün mənəvi dəyərləri arxa plana atıb, maddi dəyərlər üzərində hər şeyi qurmaqdır”.
Onun sözlərinə görə, kapitalizmdə dəyər puldur:
“Bunun üzərində qurulan düşüncə tərzi də insanları tədricən qeyri-mənəvi mühitə sürükləyir. Əvvəllər normal qəbul edilən şeylər indi qeyri-normal, qeyri-normal qəbul edilənlər isə əksinə normal qəbul edilir, yaxşı qəbul edilən şeylər isə hazırda bacarıqsızlıq, zəiflik sanılır. Hansı ki bunlar insani xüsusiyyətlərdir. Bunların hər biri ümumi mühitə, sosial münasibətlərinin formalaşmasına təsir göstərir”.
Sosioloq vurğulayıb ki, mənəvi boşluğa düşmüş insanlar özlərini təsdiq etmək üçün mənəvi bazaya malik olmadıqda bunu maddi şeyləri göstərməklə edir:
“Biri öz bədənini reklam edərək, digəri var-dövlətini, maşınını, evini göstərib onunla öyünür. Bunlar insanın kim olduğunu sübut etmir. İnsanlar isə bunu başa düşmür”.
Onun fikrincə, insanların təhsil almasının məqsədi də çoxlu pul, vəzifə qazanmaqdır:
“Onun insanlığı heç kimi maraqlandırmır. Halbuki təhsil insani kriteriyalar arasında ilk onluğa belə düşmür. Təhsildən öncə insan namuslu, əxlaqlı, fədakar, sədaqətli olmalıdır. Biz yüksək təhsilli terrorçular da, bəşəriyyətin başına atom bombası atanlar da görmüşük. Təhsil insan yaratmır”.
Elçin Bayramlının qənaətinə görə, bunların hər biri qeyri-insani mühitdir:
“Belə bir cəmiyyət ola bilməz. İnsani keyfiyyətlərini itirmiş bir cəmiyyət maddi cəhətdən yüksək səviyyədə olsa da, onun gələcəyi, inkişafı ola bilməz. Biz dövlət olaraq elə təbliğat aparmalıyıq ki, mənəvi cəhətdən sağlam cəmiyyət yaransın. Biz birtərəfli inkişaf etsək, maddiyyat üzərində hər şeyi qursaq, bu gələcəkdə deqredasiyada gətirib çıxaracaq. Ona görə də insanlar yanaşmanı dəyişməlidilər. Kimlərsə saxta dəyərlər formalaşdırsa belə, biz bunu qəbul etməməliyik. Öz milli-mənəvi dəyərlərimizi qorumalıyıq. Bütün humanitar sahələrdə çalışmalıyıq ki, sağlam, mənəvi dəyərlərə sahib insanlar yetişdirək”.
Onun sözlərinə görə, mühitin təsiri artıq özünü açıq şəkildə göstərir.
“Artıq bizim ailə institutumuz da dağılır, uşaq tərbiyəmiz də əldən gedir, insanların bir-biri ilə münasibəti əldən gedir, hamı hamını aldatmağa, dövlətdən oğurlamağa çalışır.
Amansız meşə qanunları içərisində sağlam cəmiyyət ola bilməz. Biz sosial ədalətli, mənəvi bazaya sökənən düzgün insani cəmiyyət qurmalıyıq. Gənc nəslə pulu, sərvəti olan əxlaqsızları nümunə göstərməməliyik. Aparılan təbliğat bu istiqamətdə olmalıdır.
Ölkədə yaradılan sosial-iqtisadi mühit də, dövlətin yanaşması, ziyalıların yanaşması da bu formada olmalıdır. Bunları etmək lazımdır ki, formalaşan tendensiya aradan qalxsın, sağlam cəmiyyət yaradılsın”.


|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Ermənistan hərbçiləri ABŞ hərbi bazasında göründü - erməni mediası
Bu gün, 18:12 |
|
|
|
• Putin Suriyanın müvəqqəti prezidenti ilə ilk dəfə telefonla danışıb
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
• Əfv Məsələləri Komissiyasının iclası keçirilib - AÇIQLAMA
Bu gün, 18:06 |
|
|
|
• “SAY” Estetik Mərkəzində QANUN SAYA SALAN YOXDUR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
• Etibar Əliyev dövlətə borcunu niyə ödəmir? - 34 milyonluq qalmaqal
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
• Trampdan dünyanı şoka salan QƏRAR – Biznesin inkişafına, yoxsa rüşvətə YAŞIL İŞIQ?
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
• “İranın “Səhər” kanalının əməkdaşı da bu axmaq fikri səsləndirdi, gülüb dedim ki...” - Zərdüşt Əlizadə
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
• Ramizlərin, Eldarların, Əbülfəzlərin qabırğasına döşəyənlər və yaxud “it əl çəkir, motal əl çəkmədi”
Bu gün, 17:46 |
|
|
|
• Paşinyanın məkrli planı: - “Azərbaycan Ermənistanın istənilən...”
Bu gün, 17:37 |
|
|
|
• Prezidentin iki supergüclə bağlı mesajı – Tarixi hadisə yaşana bilər
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
• Cavadxan Babayev “SR Group Co” MMC-nin rəhbərliyindən ayrılıb - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
• Paşinyan ABŞ rəhbərliyi tərəfindən ayrılan maliyyədən məhrum olacaq - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
• SDU-ya rəhbərlik ona tapşırıldı - DOSYE
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
• Yasamalda narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı polis əməliyyatı: - 25 kq heroin və marixuana dövriyyədən çıxarılıb
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
• Azərbaycan dizeli hansı ölkələrdən alır və hansı ölkələrə satır? - SİYAHI
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• "Yazıçılar Birliyinə ev üçün ərizə yazdım, baxmadılar" - VİDEO
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
• MSK bələdiyyə seçkiləri ilə bağlı daxil olan bütün müraciətlərə baxıb
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
• Mühüm dövlət işlərini kənara atıb oyunbazlıq edənlər kimlərdir? - Belə feyk sənədlər kimə sərf edir?
Bu gün, 17:11 |
|
|
|
• Həmidə Rüstəmova işdən çıxdı - "...qərar vermək məcburiyyətində qaldım"
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
• "Havadarlarını bir-bir itirməyə başlayan Ermənistan, vasitəçi olmadan sülh müqaviləsini imzalamalıdır"
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
• MSK bələdiyyə seçkiləri ilə bağlı üç dairədən daxil olan müraciətləri əsassız hesab edib
Bu gün, 17:07 |
|
|
|
• Ermənistan hərbçiləri ABŞ-də hərbi təlimlərdə iştirak edir - DETALLAR
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
• Bakıda polis şöbəsinə gedən şəxs axtarışda imiş, həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
• Putin genişmiqyaslı müharibəyə başlayır
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
• "Ramiz Mehdiyev kimilər ömürləri boyu üzü Moskvaya doğru yatıblar" - Sabir Rüstəmxanlı
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
• Naxçıvanda səhiyyədə HƏR ADDIMDA RÜŞVƏT... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
• Dövlətə xəyanətdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayır
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
• Müğənni Sahib İbrahimov aldadılıb - "Çox pis durumda olduğunu deyərək..."
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
• Mənzil bazarında süni ajiotaj - Aldadıcı qiymət ARTIMI
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
• Zərərçəkən təqsirləndirilən həkimlərdən kompensasiya tələb edib - Talassemiyalı uşaqların pulunun mənimsənilməsi ilə bağlı məhkəmə
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
• Rusiyada Azərbaycana “cavab tədbirləri” başladı – Malofeyev elan etdi
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Ankaradan Zəngəzur dəhlizi haqda yeni açıqlama - KİV
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• Kənd, yoxsa broyler yumurtası: Hansının maya dəyəri daha çoxdur? – Rəqəmlər
Bu gün, 15:56 |
|
|
|
• Bakı sakininin bankomatdan çıxardığı 2000 manat oğurlandı
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
• “Deyirlər ki, çoxlu vakansiyalar var, amma insanlar buna çata bilmirlər” - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
• Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinə yeni müşavir təyin olunub - ƏMR
Bu gün, 15:48 |
|
|
|
• "Vaxtilə "Sputnik"i bizim boynumuzda Əli Həsənov otuzdurmuşdu" - Elçin Şıxlı
Bu gün, 15:12 |
|
|
|
• Uşağını universitetdən qovurlar, gəlib Anar müəllimdən xahiş edir ki... - İlqar Fəhmi
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
• Vasif Talıbovun dövründə təyin edilən baş həkim işdən çıxarıldı - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
• Sabiq diplomatın məhkəməsi keçirildi – sol çiyni mənim sağ çiynimə dəydi...
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
• Rusiya Ukrayna ilə ərazi mübadiləsi mövzusunu müzakirə etməyəcək - Kreml
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
• Naxçıvanda DƏRƏ XƏLVƏTDİR... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
• Aləmzər Əlizadənin Cənubi Azərbaycanda kitabı çap olundu - FOTO
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
• “Ulduza hürənlərin” sayı artıb: Azərbaycana qarşı isterika - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
• Makron Paşinyanın qulağını da, cibini də doldurur -RƏY
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• Rusiyadakı azərbaycanlılara təhdid varmı? - Diaspor sədrindən CAVAB
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
• Naxçıvan Hava Limanına yeni rəhbər təyinatı oldu - ƏMR
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
• Xudayar Yusifzadənin anasını təhqir etdi, həbs olundu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
• Akopyanın köməkçisi Qətərdə “mini”də - FOTO
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
• Azərbaycan və Çini birləşdirən vacib infrastruktur layihələri vardır - ŞƏRH
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
|