Bakı son şərtləri masaya qoydu: Sülh üçün iki prinsip qaldı – Kritik gəlişmə
Tarix: 27-04-2024, 09:30 | Çap et
Politoloq Oqtay Qasımov Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- Artıq Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədlərin dəqiqləşdirilməsi prosesi başlayıb. Bunu sülh prosesində mühüm gediş kimi də qəbul etmək olarmı?
- Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədlərin müəyyən olunması, delimitasiyanın başlanması xüsusilə də sərhədləri dəqiqləşdirən sərhəd prosesində vacib amillərdən biridir. Çünki sülh prosesinə maneə olan üç əsas faktordan biri artıq aradan qaldırılmaqdadır. Ermənistanın işğalında olan Azərbaycanın 8 kəndindən anklav olmayan 4 kəndin geri qaytarılması da mühüm amildir. Qalan 4 kəndin məsələsi isə delimitasiya prosesində öz həllini tapacaq. Bu, vacib element sayılır. Sülh müqaviləsinin imzalanması prosesin bundan sonrakı inkişafına, delimitasiya məsələlərinin həllinə də bu müsbət təsir göstərəcək.
- Sülhə maneə olan digər iki vacib amil nədən ibarətdir?
- Burada digər amillər təəssüf ki, hələ də prosesə maneə kimi qalır. Bunlardan birincisi kommunikasiyaların açılması məsələsidir. Xüsusilə də söhbət Zəngəzur dəhlizindən gedir. Belə ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı Ermənistanın öhdəliyi var. Üçtərəfli bəyanatla bu təsbit olunub. Əsas problemlərdən biri isə Ermənistanın mövcud qanunvericiliyində olan müddəalardır. Bu ölkənin konstitusiyasında Azərbaycana və qardaş Türkiyəyə qarşı ərazi iddiaları yer alıb. Bütün bunlar isə sülh prosesinə ciddi əngəl yaradan faktorlardır. Bunlar aradan qaldırıldıqdan sonra sülh prosesinin sürətlə gedəcəyini söyləmək olar. Amma bütün hallarda sərhədlərin delimitasiya olunması və 12 km-lik məsafədə sərhədin dəqiqləşməsi, 20-yə yaxın sərhəd dirəyinin basdırılması vacib amildir. Bütün hallarda bu faktlar prosesə müsbət impuls verəcək əsas faktorlardan hesab olunur.
- Ermənistan qanunverciliyində dəyişiklik olmayınca sülhün əldə edilməsi ehtimalını necə dəyərləndirirsiniz? Çünki bir çox hallarda bunun əldə ediləcək razılaşmaya təsirinin olmayacağı iddiaları da səslənir...
- Məsələlər tam şəkildə həllini tapmadıqda sonradan problemlər ortaya çıxacaq. Azərbaycanın mövqeyi ondan ibarətdir ki, Ermənistan mövcud qanunvericilik aktlarında, konstitusiyasında, o cümlədən simvolikalarında Azərbaycana və qardaş Türkiyəyə qarşı ərazi iddiaları yer alıb. Ona görə də, Azərbaycan tərəfi bu məsələnin köklü şəkildə həllində maraqlıdır. Bu Ermənistanın gələcəyi üçün də vacibdir. Paşinyan hakimiyyəti Azərbaycanla sülh müqaviləsini imzaladıqda, bunu hər kəs alqışladıqda belə Ermənistanın qanunvericilik aktlarında həmin müddəalar qaldıqca problem bitmiş sayılmır. Siyasi konyuktura dəyişdikdə, revanşist düşüncəli biri Ermənistanda hakimiyyətə gələrkən o məhz ölkə konstitusiyasına və qanunvericlik aktlarına istinad edərək Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları irəli sürə bilər.
- Azərbaycana qarşı Ermənistan qanunverciliyində əsas ərazi iddiaları necə təsbit edilib?
- Ermənistanın hazırkı konstitusiyasında bu ölkənin ərazisi faktiki olaraq 29,8 min kv km deyil, 34 min kv km kimi göstərilib. Bu faktiki olaraq Qarabağın Ermənistanın daxilində göstərilməsi deməkdir. Ona görə də, bu məsələlər həllini tapmalıdır. Problem həllini tapmayınca tam mənalı sülhdən danışmaq düzgün olmaz. Bu baxımdan imzalanmış sənədlərin beynəlxalq statusu və ölkənin daxili qanunvericiliklə müqayisəsində hansının üstünlük məsələsindənsə, problemin köklü həllində maraqlı olmaq lazımdır.
- Bakının bu müstəvidə əsas şərtləri nədən ibarətdir?
- Azərbaycanın Ermənistana təqdim etdiyi 5 baza prinsipindən biri də gələcəkdə ərazi iddialarının olmaması ilə bağlıdır. Ermənistan konstitusiyasında və qanunvericilik aktlarında Azərbaycana və qardaş Türkiyəyə qarşı o müddəaların qalması gələcəkdə yenidən ərazi iddialarının ortaya atılmasına rəvac verə biləcək amillərdəndir. Bununla da nəhayət 100 ildən sonra bölgəyə qalıcı sülh gəlmiş olacaq.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Cənubi Qafqazda sülhə razı olan Qərb və müttəfiqləri artıq Paşinyan hakimiyyətini dəstəkləyirlər"
Bu gün, 19:23 |
|
|
|
| • Azərbaycan Şimali Kiprin müstəqilliyini tanıya bilər - VACİB OLANI BUDUR!
Bu gün, 19:15 |
|
|
|
| • Minsk qrupunun fəaliyyətini dayandırması öz yanlışlıqlarına görə baş tutdu - FAKT BUDUR!
Bu gün, 19:10 |
|
|
|
| • Generalitetə qarşı repressiya və “təmizləmə” - Putin klanları zərərsizləşdirir
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Qarşımızda Türkiyə-Yunanıstan münasibətləri örnəyi var - AKTUAL
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Bu şirkət nazirlikdən 1,1 milyonluq - SİFARİŞ ALDI
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • "Bakelektroqaynaq" ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Nazir direktoru təqaüdə göndərdi - ƏMR
Bu gün, 18:03 |
|
|
|
| • "Uşaq deyiləm ki, gündə atılıb televiziyanın yollarında qalım" - Xalq artisti
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Ukraynalı iş adamının ötən il Bakıda yaratdığı 150 min dollarlıq şirkət BAĞLANDI
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
| • "Zeynəb Xanlarovanın Amerikada nə işi var?!" - ETİRAZ
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Dövlət qurumları üçün “Qənaət Paketi” Azərbaycanda da qəbul edilə bilərmi? - TÜRKİYƏDƏKİ QƏNAƏT, BİZDƏKİ XƏCALƏT...
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • İşdən çıxarılan əməkdaşı TƏBİB-i məhkəməyə verdi
Bu gün, 17:50 |
|
|
|
| • Dövlət Turizm Agentliyi elan etdiyi tenderə - YEKUN VURDU
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinin açılması PERSPEKTİVİ: - “Ermənistan maneələr yaratmaqda davam edir”
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • Ondan kömək istəyən ahıl kişini belə qarət etdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • Salam Sarvan yenidən xəstəxanaya yerləşdirilib, əməliyyat olunacaq
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Özbəkistan hərbi mütəxəssislərinin işçi görüşü keçirilib
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • "Paşinyanın Rusiya səfərindən istədiyi nəticəni almadığı... və Rusiyanın "dəyişiklik" israrı açıq görünür"
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
| • "Sülhlə bağlı müəyyən narazılıqlar aradan qalxıb, Cenevrə görüşü yeni əlaqələr yaranmasına səbəb olacaq"
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • Ramin Hacılı İnam Kərimova müraciət etdi - Vəkilindən AÇIQLAMA
Bu gün, 17:26 |
|
|
|
| • "Zvartnots hava limanında sərhəd-keçid məntəqəsini bağlayacağıq" - Aleksandr Bortnikov
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • Bələdiyyə sədrinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib - DETALLAR
Bu gün, 17:16 |
|
|
|
| • Naxçıvanı BELƏ TİKİBLƏR... - DÖVLƏT BÜDCƏSİNİN RƏSMİ TALANI...
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • "5 manata gedilən yol indi 8-9 manatadır" - Deyilən oldu
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • “Portaldan adımız silindiyi üçün Şuşaya dönüb pulumuzu tələb edə bilmirik” - QAYIDIŞA HARAM QATANLAR...
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
| • “Ermənistanda revanşistlərin hakimiyyətə gəlmək şansı yoxdur...” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • Öz südünü övladına qıymayan qadının analıqdan danışmağa haqqı yoxdur -SOSİOLOQ "OD PÜSKÜRDÜ"
Bu gün, 16:41 |
|
|
|
| • Paşinyana daxili təzyiqləri dəstəkləyən Rusiyadır - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
| • Evinə əxlaqsız qadınlar gətirən idmançının qətli ilə bağlı yenilik: - Arvadının anlaqsız olması...
Bu gün, 16:31 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistanın parlament rəhbərləri Cenevrədə görüşəcək
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası yenidən təşkil edilir, adı dəyişdirilir
Bu gün, 16:26 |
|
|
|
| • "Təməl Beton" şirkəti “Aznetdevelopment” MMC-ni məhkəməyə verib
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
| • Azərbaycanda məktəb direktoru cərimələndi - SƏBƏB
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Minsk Qrupunun özünü buraxdığı barədə açıqlama niyə verilmir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasının vaxtı çatıb - Paşinyan BELƏ DEYİR...
Bu gün, 16:10 |
|
|
|
| • Dövlət qurumu 4 milyonluq dərman aldı - SİYAHI
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Agentlik İsgəndər Mahmudovun şirkəti ilə yarım milyonluq müqavilə imzaladı – Sanksiya siyahısındadır
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
| • Ayın 14-ü olduğu halda Komitə tikintiyə icazəni ayın 19-da necə qeydə alıb? - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
| • Nəfəsin elə videosu yayıldı ki... - HEÇ YERDƏ GETMƏYƏN O GİZLİ GÖRÜNTÜ
Bu gün, 16:00 |
|
|
|
| • ETSN dəyişikliyi TƏSDİQLƏDİ - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Rəşad Dağlı əfv olunacaq? - "Hər şey ola bilər"
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Yeni Qars müqaviləsinə ehtiyac var? - Partiya sədrindən deputata cavab
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
| • ASALA Paşinyanı devirmək üçün HƏRƏKƏTƏ KEÇDİ
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • İtkin düşmüş Müsavat partiyası fəalının qətlə yetirildiyi məlum olub, iş yoldaşı saxlanılıb
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
| • ATƏT sülh prosesinə qatıla bilər? - Qapılar bağlıdır
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Nazirlər Almatıda sülhə yaxınlaşa bilmədilər - FAKT BUDUR!
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Uçan binanın altında kim qalacaq? - MÜƏMMA
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda milyonluq şirkətlərin sahibləri bir araya gəlir
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • İrandan Mehri həmləsi: Ermənistanda anlaşdılar - DETALLAR
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
|
