Bolqarıstan və Azərbaycan 2015-ci ildən strateji tərəfdaşdırlar və bu
illər ərzində ölkələr arasında əlaqələr sürətlə və uğurla inkişaf edib.
İndiyənədək ölkələrimiz arasında 65 sənəd imzalanıb. Aparılan fəal siyasi
dialoq imkan verir ki, bütün istiqamətlər üzrə əlaqələr genişlənsin,
dərinləşsin və yeni nəticələr əldə edilsin.
Təkcə 2024-cü ilin birinci rübündə iki ölkə arasında qarşılıqlı ticarət
təxminən 4 dəfə artaraq 153 milyon ABŞ dollarına çatıb, Azərbaycanın
Bolqarıstana ixracı isə 4 dəfədən çox artaraq 146 milyon ABŞ dolları təşkil
edib. Ölkələr arasında olan əməkdaşlıq ənənəvi ticarət və investisiya
fəaliyyətlərindən kənara çıxır. Bolqarıstan və Azərbaycan Avropa İttifaqının
ümumi dəyəri 2,1 milyon avro olan iki tvinninq layihəsində birgə iştirak edib
və bu, bizim müxtəlif istiqamətlərdə əməkdaşlığa və tərəfdaşlığa
sadiqliyimizi nümayiş etdirir. Hazırda Azərbaycanda 15 Bolqarıstan şirkəti
fəaliyyət göstərir.
Mayın 8-də Bolqarıstan Respublikasının Prezidenti Rumen Radevin
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin dəvəti ilə ölkəmizə
rəsmi səfəri iki ölkə arasında əlaqələrin daha da genişlənməsinə təkan
verəcəkdir. Səfər çərçivəsində hər iki ölkə prezidentlərinin təkbətək və
geniş tərkibdə görüşləri keçirilib, Azərbaycan-Bolqarıstan sənədlərinin
imzalanması mərasimi olub.
Mərasimdə ölkə başçıları “Azərbaycan Respublikası ilə Bolqarıstan
Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın gücləndirilməsi haqqında Birgə
Bəyannamə”ni imzaladılar. Həmçinin mərasimdə “Azərbaycan Hava
Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti və “Bulgaria Air” Səhmdar Cəmiyyəti
arasında kod paylaşma Sazişi”, “Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal
İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi ilə Bolqarıstan Respublikasının İnnovasiya və
İnkişaf Nazirliyi arasında texnoloji innovasiya sahəsində əməkdaşlıq
haqqında Anlaşma Memorandumu”, “Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Neft Şirkəti ilə “Asarel Investment” arasında Anlaşma Memorandumu”
imzalanıb. Daha sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Bolqarıstan
Prezidenti Rumen Radev mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər.
Qeyd edilməlidir ki, 2024-cü ildə Azərbaycandan Bolqarıstana ixrac
ediləcək qazın həcminin bu ölkənin illik sərfiyyatının 55%-ni keçəcəyi
gözlənilir. SOCAR keçən il Bolqarıstanda rəsmi olaraq təmsil olunmağa
başlayıb. Azərbaycanın enerji məhsulları, xüsusən də təbii qazı
Bolqarıstana ixrac edilir. Bolqarıstandan olan qonaqlarımız da Azərbaycan
və Gürcüstanda istehsal olunacaq yaşıl enerji layihəsinə maraq göstərirlər.
Prezident İlham Əliyev öz bəyanatında qeyd edib ki, Azərbaycan
qazının ildən-ilə Bolqarıstana ixracı artmaqdadır. Keçən il 1 milyard 250
milyon kubmetr Azərbaycan qazı Bolqarıstan bazarına nəql edilib. 2022-ci
ildə bu rəqəm cəmi 600 milyon kubmetr idi. Aparılan hesablamalar onu
göstərir ki, bu ilin sonuna qədər 1,5 milyard kubmetr Azərbaycan qazı
Bolqarıstana ixrac ediləcək. Bu da Bolqarıstanın qaz istehlakının təqribən
50 faizini təşkil edir.
Bolqarıstan qaz nəqli istiqamətində önəmli tranzit ölkəyə çevrilibdir.
Hazırda Azərbaycan qazı Bolqarıstan ərazisindən digər qonşu ölkələrə
ixrac edilir və gələcəkdə bu ölkələrin sayı daha da artacaqdır. Hazırda
Azərbaycan tərəfdaş ölkələrlə, o cümlədən Bolqarıstanla “yaşıl enerji
kabeli” layihəsi istiqamətdə çox fəal iş aparır. Azərbaycan Avropa məkanı
üçün təkcə neft-qaz təchizatçısı kimi deyil, eyni zamanda, yaşıl enerji
təchizatçısı kimi özünü göstərəcək. Ölkəmizin bu sahədə potensialı kifayət
qədər genişdir və bunu Avropalı tərəfdaşlar bilirlər.
Mətbuata bəyanatında dövlət başçısı İlham Əliyev bu məqama da
diqqəti yönlətdi ki, son vaxtlar Azərbaycan ilə Bolqarıstan arasında ticarət
dövriyyəsi bir neçə dəfə artıb. Bunun əsas səbəbi təbii ki, enerji
sektorundakı əməkdaşlıqdır. Bu əməkdaşlığın bugünkü səviyyəsi və
perspektivləri də çox müsbətdir.
İki ölkə arasında nəqliyyat sahəsi önəmli əməkdaşlıq
istiqamətlərindəndir. Ölkə başçısının öz çıxışında bildirdiyi kimi:
“Azərbaycanın sərmayəsi sayəsində bir neçə gün bundan əvvəl Bakı-
Tbilisi-Qars dəmir yolunun modernləşdirilməsi tam başa çatmışdır. Onun
ötürmə qabiliyyəti bir neçə dəfə artırılmışdır. Vaxtilə Azərbaycan tərəfindən
təşəbbüs kimi irəli sürülmüş, bu gün isə artıq imkanları genişləndirilmiş bu
layihə Orta Dəhlizin önəmli seqmenti kimi təbii ki, mühüm rol oynayacaq.
Həm Şərq-Qərb istiqaməti və həm də əks istiqamət üzrə daha böyük
həcmdə yüklərin daşınması bizim münasibətlərimizi daha da
gücləndirəcək”.
Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radev mətbuata bəyanatında bu
mühüm məqamı xüsusi qeyd etdi ki, bizi ənənəvi dostluq, anlaşma və
qarşılıqlı etimada əsaslanan əlaqələr birləşdirir. Biz ən yüksək səviyyədə
siyasi-strateji dialoq aparırıq. Ən yüksək səviyyədə olan siyasi dialoqumuz
təkcə ölkələrimizin deyil, Qafqaz və Qara dəniz hövzəsinin də iqtisadi
firavanlığının təmin olunmasına yaxşı zəmin yaradır və Avropanın enerji
təhlükəsizliyinə töhfə verir. Rumen Radev bu fikri də böyük inamla
vurğuladı ki, Azərbaycan Bolqarıstan üçün enerji sahəsində mühüm,
həlledici tərəfdaşa çevrilib və ölkəmizin qaz təchizatının
şaxələndirilməsində vacib rol oynayır. 2022-ci ilin payızında Prezident
Əliyevin iştirakı ilə Sofiya şəhərində Yunanıstanla Bolqarıstan arasında qaz
şəbəkəsindən istifadə etməyə başladıq və beləliklə, Cənub Qaz Dəhlizi
Mərkəzi və Şərqi Avropaya birləşdi.
Qeyd edilənləri nəzərə alaraq əminliklə bildiririk ki, qədim ənənələrə
malik Azərbaycan-Bolqarıstan münasibətləri bundan sonra da davamlı
olaraq genişlənəcək və inkişaf edəcəkdir.
İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
dia-az.info
