Bakı və İrəvan Astanada nəyə razılaşacaq? - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 27-04-2024, 08:54 | Çap et
İrəvan Qazaxıstan tərəfinin təklifi ilə Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin mümkün görüşünün tarixini razılıq əldə edildikdən sonra elan edəcək.
Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin yaydığı məlumatda belə deyilir. Ermənistan tərəfi Cənubi Qafqazda davamlı sülhün əldə edilməsinə yönəlmiş vasitəçilik səylərinə və ya danışıqlar platformalarına əməl etdiyini və onları dəstəklədiyini bildirir. Həmçinin, rəsmi İrəvan əsas prinsipləri və qarşılıqlı razılaşdırılmış sənədləri, o cümlədən bəyannamə əsasında Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinin ərazi bütövlüyünün tanınması və demarkasiyası prosesi haqqında 1991-ci il Almatı Sazişini dəstəkləyir.
Göründüyü kimi, Ermənistan Astana danışıqlarından əvvəl Azərbaycan qarşısında müəyyən şərtlə çıxış edir. Belə ki, İrəvan bütün danışıqlarda və rəsmi səviyyədə verilən açıqlamalarında olduğu kimi, bu dəfə də Almatı Bəyannaməsi əsasında Ermənistanın ərazi bütövlüyünün Azərbaycan tərəfindən tanınmasını müzakirələrin əsas predmeti kimi irəli sürür.
Bununla da Ermənistan başlanılmış delimitasiya prosesinin 1991-ci il xəritələri əsasında aparılmasını və ərazi bütövlüyünün məhz həmin dövrə aid sərhədlər çərçivəsində tanınmasının vacibliyini gündəmə gətirir. Lakin Almatı Bıyannaməsini pozan Ermənistan tərəfi olduğu halda, həmin sənəd üzrə razılaşdırılmış prinsipi yerinə yetirməyi Azərbaycandan tələb edir. Halbuki, Ermənistan Azərbaycana qarşı işğalçılıq fəaliyyəti həyata keçirməklə Almatı Bəyannaməsində əks olunmuş dövlətlərin ərazi bütövlüyünə hörmətlə yanaşılması və sərhədlərin dəyişdirlməməsi prinsipini pozub. Ona görə də sözügedən prinsipə əməl etməli olan tərəf Ermənistandır.
İkincisi, istər sərhədlərin delimitasiyası, istərsə də ərazi bütövlüyünün tanınması qarşılıqlı danışıqlar prosesi nəticəsində müəyyənləşməlidir. Danışıqlar aparılmazdan əvvəl Ermənistanın Azərbaycan qarşısında şərt irəli sürməsi Almatı Bəyannaməsinin prinsiplərinə növbəti dəfə ziddir. Azərbaycanın Almatı Bəyannaməsi üzrə götürdüyü yeganə hüquqi öhdəlik danışıqlarda iştirak etməkdir. Lakin bu öhdəliyə Ermənistan da bərabərtərəfli qaydada riayət etməlidir. Almatı Bəyannaməsi Ermənistanın iddiasının əksinə olaraq, sərhədlərin demarkasiyasını nəzərdə tutmur. Çünki bu sənədin imzalanmasında ölkələrin sərhəd xəttini göstərən hər hansı xəritələr əsas götürülməyib.
Ona görə də Almatı Bəyannaməsini imzalamış ölkələr sonradan öz aralarında sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyasına dair ayrıca müqavilə imzaladı. Azərbaycanla Ermənistan arasında isə dövlətlərarası sərhəd xəttini müəyyən edən müqavilə yoxdur.
Üstəlik, Azərbaycan konstitusiya ilə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin siyasi varisidir. Ermənistan isə Sovet dövrünün xəritələrinin əsas götürülməsini tələb edir. Sovet dövrü isə 70 ildən artıq dövrü əhatə edir. Bu baxımdan, Azərbaycan da müxtəlif illərin xəritələrində əksini tapmış sərhəd xəttinin bərpasını tələb edə bilər. Qeyd edilən səbəbdən Astana görüşündə tərəflərin sərhədlərin delimitasiyası ilə bağlı yekun razılığa gələcəyini söyləmək çətindir. Ancaq Sovet dövründə Azərbaycan SSR və Ermənistan SSR-in inzibati sərhədlərinin keçdiyi bəzi ərazilər üzrə razılaşmanın əldə edilməsi mümkündür. Lakin gözlənildiyi kimi, bu prosesi Qazax istiqamətində qısa müddətdə həyata keçirmək çətin olacaq. İlk növbədə həmin ərazilərdə Azərbaycanın işğal altında olan üç anklav kəndi var. Həmin kəndlərin ərazisindən keçən yollara nəzarət isə tərəflər arasında mübahisə predmeti olmaqla yanaşı, radikal qüvvələrin Paşinyan hakimiyyətinə qarşı etiraz alətinə çevrilib.
Bununla yanaşı, Astana formatı çərçivəsində anklav kəndlərin Azərbaycana qaytarılması, yollardan istifadə ilə bağlı ortaq mexanizmlərin tapılması istiqamətində tərəflər ümumi mövqeyə gələ bilər. Qazax rayonu istiqamətində Ermənistan 1991-ci ilin xəritələri üzrə delimitasiyanın aparılmasında israr etsə də, bu məsələdə Azərbaycanın əlini gücləndirən bir arqument var. Belə ki, 1991-ci ilin sərhəd xətti 1975-ci ildə hazırlanmış topoqrafik xəritələr əsasında müyyən edilib. Əgər 1975-ci ilin xəritələri tətbiq olunsa, 1982-1984-cü illərdə Qazax rayonunun qanunsuz olaraq Ermənistana bağışlanmış 5 min hekara yaxın torpaq sahəsi Azərbaycana qaytarılmalıdır.
Müşfiq Abdulla
“Cebhe.info”
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Dövlət fondunun 1,2 milyonluq tenderini bu şirkət - UDDU
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • DİM hazır yemək xidməti aldı - QALİB ŞİRKƏT, MƏBLƏĞ
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Ev bazarında çaşqınlıq yaranıb: - Avqust ayına qədər...
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Bir çox şəxsə bəraət veriləcək -ŞAD XƏBƏR
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Gəlinliklər də “cib yandırır”: - 5 min manata qədər...
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanda üç lizinq şirkəti ləğv edildi - SİYAHI
Dünən, 18:51 |
|
|
|
| • Ermənistanı quberniyaya çevirmək cəhdləri edilir - Ovanisyan
Dünən, 18:12 |
|
|
|
| • Əməkdar artistə vəzifə verildi - FOTO
Dünən, 18:05 |
|
|
|
| • Tanınmış modeli döyməkdə təqsirləndirilən biznesmen Avropa bankının pulunu mənimsəyib? - MƏHKƏMƏ
Dünən, 18:02 |
|
|
|
| • Səfərbərlik Xidmətinin baş zabiti məhkəmə qarşısında
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Sumqayıtda özünü qazi kimi təqdim edən dələduz saxlanılıb - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümü Abşeron rayonunda qeyd edilib - FOTO
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • BAKIDA POMİDOR NİYƏ UCUZLAŞMIR? – “Oliqarx məmurlar bazarı inhisara alıblar və...”
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Polis əməkdaşları arasında silahsız özünümüdafiə və əlbəyaxa döyüş üzrə respublika çempionatı keçirilib - VİDEO
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • Deputatdan media nümayəndələri ilə bağlı TƏKLİF: - Bu binalarda jurnalistlərə mənzil verilə bilər
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • “Azercell”dən abunəçilərinə ŞOK ZƏRBƏ - BAHALAŞMA qərarı verildi...
Dünən, 17:25 |
|
|
|
| • "Kred Aqro" BOKTun mənfəəti - 3 DƏFƏDƏN ÇOX AZALIB
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • "Paşinyanda da COP 29-a qədər sülh müqaviləsinin bağlana biləcəyini bildirmişdi" - ŞƏRH
Dünən, 17:19 |
|
|
|
| • Köçəryan və Sarkisyan variantı Ermənistanda böyük fiaskoyla üzləşdi - ŞƏRH
Dünən, 17:10 |
|
|
|
| • Nazir rüşvət almaqda təqsirləndirilən Saleh Novruzini işdən çıxardı - Yerinə onu gətirdi
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • Nəsimi rayonunda narkotiklərin satışı ilə məşğul olan şəxslər saxlanılıblar - VİDEO
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • İsa Qəmbər mandat bazarlığına gedib? – Müsavatdan iddialara CAVAB
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Ombudsmanın əməkdaşları Ələsgər Məmmədli, Ülvi Həsənli və digərlərinə baş çəkib
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Başçının növbəti səyyar-qəbul görüşü İsmayılbəyli kəndində keçirilib - FOTO
Dünən, 16:56 |
|
|
|
| • “İki dəfə deputat olmuşam, amma...” - Qulamhüseyn Əlibəyli
Dünən, 16:44 |
|
|
|
| • Natiq Qasımovun qatili keşiş Baqrata qoşuldu - Ermənistan KİV
Dünən, 16:37 |
|
|
|
| • Putin Paşinyandan nəyin cavabını istəyir? - Moskvada çətin görüş
Dünən, 16:35 |
|
|
|
| • TƏBİB-də yeni təyinat - ƏMR
Dünən, 16:32 |
|
|
|
| • Dövlət qurumu Türk şirkətləri ilə 6,3 milyonluq müqavilələr - İMZALADI
Dünən, 16:28 |
|
|
|
| • Ağstafa Rayon İcra Hakimiyyətinin müəmmalı tenderləri - MİLYONLAR NECƏ SİLİNİR...
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • “Ləmanın üzr videosunu mənə göndərdilər” – Aygün Bəylərin bacısından tiktokerə SƏRT CAVAB
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • "Sədərək"in sahibinin oğlunun evindən külli miqdarda oğurluq edənin CƏZASI AZALDILDI
Dünən, 16:17 |
|
|
|
| • Telman İsmayılovun adı onun ölümündə hallanır - YENİ FAKTLAR
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Müsavatdaxili mübarizənin yeni mərhələsi - Məclis sədri kim olacaq?
Dünən, 16:11 |
|
|
|
| • İşğaldan azad olunmuş şəhərlər və rayonlar bir mərkəzdə BİRLƏŞDİRİLİR? - ŞƏRH
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • “Araq mafiyası”: Ölümə aparan “ləzzət” - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • Qusarda “yaşıl soyqrım”ın xeyir-duasını Baş Nazir verib - İDDİA
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • “Avroviziya-2024”də finala niyə KEÇMƏDİK? - Xalq artisti səbəbləri AÇIQLADI
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Milli qəhrəmanlarımızın xatirələri yad edilib
Dünən, 15:56 |
|
|
|
| • Fəda Abbasov Sərvan Cəfərovla Elçin Zeynalova qarşı Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rəhbərliyində "soyuq" savaş
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • Masazırda saxta spirtli içkilər hazırlayan dəstə üzvləri saxlanılıb - VİDEO
Dünən, 15:39 |
|
|
|
| • Arzulayardıq ki, qəzet alanların sayı artsın - Rəşad Məcid
Dünən, 15:36 |
|
|
|
| • Adı əfvə təqdim edilən tanınmışlar... - Açıqlama
Dünən, 15:27 |
|
|
|
| • Ağsuda virtual vəziyyət ALLAHA QALIB... - " Allah hamının köməyi olsun..."
Dünən, 15:23 |
|
|
|
| • Slovakiya Azərbaycanın strateji tərəfdaşı olmaq istəyir - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 15:19 |
|
|
|
| • Təmsilçilərimiz niyə finala keçə bilmədi? - Həsənzadə və Sücəddinovun izahı
Dünən, 15:17 |
|
|
|
| • Rusiyadan Bayramov-Mirzoyan görüşünə REAKSİYA
Dünən, 15:11 |
|
|
|
| • “Kontakt Home”un bu filialı bağlandı
Dünən, 15:08 |
|
|
|
| • Kosmik Cihazqayırma Təcrübi Zavodu - CƏRİMƏ OLUNA BİLƏR
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • “Sifətinə tüpürmək lazımdır, ən əxlaqsız, mənəviyyatsız adamdır” – Qalmaqal böyüyür
Dünən, 14:56 |
|
|
|
|
